Kısa çalışma ödeneğinden yararlanan sigortalılardan şartları taşıyanlar kendi istekleri ile işten ayrılsalar da işsizlik parası alabilirler.
İşsizlik ödeneği, sigortalı çalışırken yasada belirlenen şartları taşımanız halinde işsiz kaldığınızda belirli dönem ve miktarda İŞKUR tarafından yapılan ödemedir.
İşsizlik ödeneği alabilmek için aranan şartlar;
*Sigortalının kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalması,
*En son çalıştığı işyerinden işten çıkarılmadan önceki son 120 gün sigortalı çalışmış olmak,
*İşsiz kalmadan önceki son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası priminin ödenmiş olmasıdır.
İşsizlik parası almanın temel koşullarından biri olan işçinin iş akdinin kusuru dışında son bulması halinde ödenmesi şartı kısa çalışma ödeneğine gelen yeni bir yönetmelik ile esnetildi.
Kısa çalışma ile ilgili İŞKUR tarafından yayınlanan 2020/1 sayılı genelge ile kısa çalışma ödeneğinden faydalananlar şartları taşıyorlarsa istifa etseler de işsizlik ödeneği alabilecekler.
İşkur kısa çalışma ödemesini işçiye ödemeye başladığı tarihte , işsizlik parası almak için gerekli olan son 120 gün , yine son üç yıl içinde 600 gün sigortalı olma şartlarını taşıyorsa sigortalı adına işsizlik ödeneği hak sahipliğini oluşturuyor.Kısa çalışmanın başladığı tarihte işsizlik ödeneği ödenmese de hak sahipliği bir köşede tutuluyor.
Kısa çalışma ödeneği başladığı tarihte işsizlik ödeneği için hak sahipliği oluşturulmuş ise ;
*Sigortalı işten ayrıldığında kendi isteği ile de ayrılsa,
*İşveren ahlak ve iyi niyet nedeniyle iş akdini fesih de etse ,
*Sigortalının kusuru da olsa,
İŞKUR a başvurduğunda işsizlik ödeneği alıyor.
Örneğin Ekim 2020 den itibaren kısa çalışma ödeneği almaya başladınız.Kısa çalışma ödeneği almaya başlamadan önce hem son 120 gün , hem de üç yıl içinde 600 gün ödenmiş priminiz vardı.Bu durumda kısa çalışma başladığı andan itibaren size en az 180 gün işsizlik ödeneği alacağınıza dair İŞKUR da hak sahipliği oluşturuluyor. Siz bundan sonra diyelim Ocak 2021 de kendi isteğiniz ile işten ayrıldınız , istifa ettiniz veya işveren ahlak ve iyi niyet gerekçesi ile iş akdinizi fesih etti.Bu durumda işsizlik ödeneği İŞKUR a başvurunuz ile ödenmeye başlıyor.
Burada dikkatinizi özellikle çekmek istediğim konu şudur ki her kısa çalışma ödeneği alan bu haktan faydalanamaz.Biliyorsunuz pandemi nedeniyle kısa çalışma ödeneği alma şartları son üç yıl için de 450 gün ve son 60 gün sigorta primi ödenmesi şeklinde esnetilmişti. Kısa çalışma ödeneği almaya başladığınızda eğer 600 gün ve 120 gün kuralına göre başlamadıysanız bu durumda işsizlik ödeneği alma şartlarını taşımadığınızdan hak sahipliğiniz oluşmuyor ve istifa ederek, kendi isteğiniz ile ayrıldığınızda İŞKUR size işsizlik ödeneği ödemez.
Kısa çalışma ödeneği almaya başladığınızda 600 gün ve 120 gün şartını sağlamıyorsanız ve iş akdiniz fesih edildiğinde de bu şartı taşımıyorsanız işveren de iş akdinizi fesih etse işsizlik ödeneği alamazsınız.
Fesih tarihi itibariyle 600 gün ve 120 gün şartını taşıyorsanız başta taşımadığınızdan , ancak işveren işten çıkarırsa işsizlik ödeneği alabilirsiniz.Yani kendi isteğiniz ile işten ayrılmada işsizlik ödeneği almak ancak kısa çalışma başladığında 600 gün ve 120 gün kuralını sağlıyorsanız mümkün değilse mümkün değildir.
Diyelim kısa çalışma ödeneği almaya başladığınızda 120 gün ve 600 gün kuralını sağladınız.İşsizlik ödeneği hak sahibi olarak İŞKUR da kaydınız oluşturuldu. Sonrasında iş akdiniz fesih edildiğinde yeni bir işsizlik ödeneği alma şartına tabii olursanız .Örneğin son üç yıl da ödenmiş prim 900 güne çıktı.Bu durumda 240 gün işsizlik ödeneği almaya hak kazanacaksınız.İşsizlik ödeneği hak sahipliğiniz 240 güne çıkacak , ancak bu durumda işsizlik ödeneği alma şartı işçinin kendi istek , kusuru dışında olması gerekiyor.
Sigortalının işsizlik parası ödenirken, fesih tarihinden önceki son 4 ayın brüt kazancının ortalamasının yüzde 40’ı dikkate alınarak ödenmektedir.Bu tutar brüt asgari ücretin %80 nini geçemez.
Kısa çalışma ödeneği aldıktan sonra iş akdi fesih olan sigortalıda ise bu hesaplama , kısa çalışmanın başladığı tarihten önceki son dört aylık kazanç ortalamasının %40 ı ile bu tarihteki brüt asgari ücretin %80 ini dikkate alınarak hesaplama yapılyor.
Kısa çalışma ödeneğinden yararlanılan süreler işsizlik ödeneğinden düşülmüyor.Kısa çalışma ödeneğinden faydalanmış olsanız da eğer işsizlik ödeneği alma hakkınız 240 gün ise kısa çalışma sonrası 240 gün işsizlik ödeneği alacaksınız.
Kısa çalışma alamayan ve işsizlik ödeneği alma şartlarını da taşımayan sigortalılar ise nakdi ücret desteği alırlar. Fesih yasağı süresince kendi istek veya kusuru dışında işten ayrılmış sigortalılar günlük 47,70 kuruş , aylık 1431 Lira nakdi ücret desteği alacaklar. Fesih yasağı uzatılmazsa 17/03/2021 tarihine kadar nakdi ücret desteğinden yararlanacaklar.
Ülkemizin temel sorunu olan işsizlik sorunu çözülmedikçe İŞKUR dan yapılan ödemeler sadece yaraya merhem olur.
