İzmir’de ulaşım devrimi: Merkeze araç girişi yasağı, Üçyol’dan Mavişehir’e Metro

EGELİ GAZETE- İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay, katıldığı Egeli Gazete TV’de önemli açıklamalar yaptı. Tugay, İzmir Ulaşım Ana Planı (UAP 2040) ile çok önemli değişikler olacağını belirterek, “Dünyanın bütün gelişmiş şehirlerine bakın ve görün oralarda şehir merkezinde böylesine yoğun bir özel araç kullanımı yok. Yasak çünkü. Mecburuz çünkü başka çıkış yok. Ama ne yapmalıyız? İşte bol bol toplu taşım yatırımı yapmalıyız. Metro gibi, raylı sistem gibi.  Çok istediğim bir şey Bakanlık İnşallah izin verirse, Üçyol-Buca Metrosu’nu Konak’a indirelim. Buca metrosunu üç yoldan Konak'a indirelim. Konak'tan, denizaltından Bostanlı'ya, Bostanlı'dan Mavişehir'e, Atakent'ten Mavişehir'e geçirelim. Dolayısıyla muhteşem bir metro hattımız daha olsun. İstanbul’da Marmaray’da bu proje yapıldı. İzmir’de niye yapılmasın? İzmir’de daha kolay yapılacaktır. Bütün bu çalışmaları İzmir Ulaşım Ana Planı için önerdim. Bu çalışmalar yapılacak” dedi.

-Avrupa şehirlerinde olduğu gibi İzmir’de de şehir merkezine giriş yasaklanacak mı?

Mecburuz çünkü başka çıkış yok. Ama ne yapmalıyız? İşte bol bol toplu taşım yatırımı yapmalıyız. Metro gibi, raylı sistem gibi. 

Öncelikle sıcak bir konuyla başlayalım. Çok yakın bir zamanda Umre’ye gittiniz. Bu konu nasıl gelişti? Ani bir karar mıydı? Önceden planladığınız bir ziyaret miydi?

Aslında benim uzun yıllardır aklımda olan bir konuydu bu ziyareti yapmak. Ama fırsat bulamamıştım. Yani bu okulların bir haftalık bir ara tatili döneminde ailece bir yere gidelim diye düşündük. İşte aslında gittik de bir yere. Oradan da iki gün gidip işte bu ziyareti de yapayım, geleyim dedim. İki günlük bir ziyaret. Bir gün Mekke, bir gün Medine ziyareti oldu.

-İzmir Ulaşım Ana Planı (UAP 2040) çalışmalarının yüzde 30’luk bölümünün tamamlandığını açıkladınız. İzmir’de ulaşımda hangi proje değişikliklerini öngörüyorsunuz?

Vallahi çok şey aklımızdan geçiyor ama şehrin bütününü planlamak gerek. Ana plan şehrin bütününü kapsayan ve mantalitesi oturmuş plandır. 2017'de geçen bir AK Partili milletvekili hani adını telaffuz etmeyeyim. Diyor ki yani koskoca “İzmir'in ulaşım ana planı yok.” İzmir'in ulaşım ana planı var. 2017'de yapılmış bir plan var. Fakat işte bu zaman zaman hükümetin de müdahale ettiği, değişik şekillerde ortaya çıkan, yanlış ya da hatalı yönlendirilmiş imar kararları nedeniyle şehrin gelişimi planlandığı şekilde olmayınca ve ona göre de planlanmış olan yollar vesaire yapılmayınca o 2017'de yapılan plan bugün artık güncel olmayan bir hale gelmiş. Dolayısıyla bize yeni ve güncel bir plan lazım. O nedenle bir yeni ulaşım planı yapalım dedik. Burada en az 15 yıl belki 20-25 yılı kapsayan bir ana plan olsun. Bu plana sıkı sıkıya uyacağız. 

AVRUPA’DA OLDUĞU GİBİ İZMİR’DE DE KENT MERKEZİNE GİRİŞ YASAĞINA MECBURUZ

Uzmanlara da eşlik eden pek çok şey var. Toplumdan katılım alınıyor. Ondan sonra sivil toplum kuruluşlarından alınıyor. Üniversitelerden, akademisyenlerden alınıyor. Karayolları gibi ilgili kurumlardan alınıyor. Bunlarla beraber şehrin genelinde bir ulaşım mantığı işleyecek. Yani şimdi şöyle aslında çağdaş kentlerde artık şöyle bakılıyor olaya. Şehrin merkez bölgesini olabildiğince trafikten arındırılır. Olabildiğince oralarda gereksiz yere araç dolaşmasın. Peki insanların ulaşımı nasıl olsun? Bir yürüyebildikleri mesafelerde yürümesini kolaylaştıralım. Ya da bisikletle erişimlerini kolaylaştıralım. Araştıralım. Bunun gibi mini ve mikro mobilite araçlarını şehre taşıyalım. Arabayla gidilmesi gereken yerlerde de toplu ulaşım seçeneklerini artırabildiğimiz kadar artıralım.

Bunlar da elektrikli araçlar, elektrikli toplu ulaşım araçları, önce metro, sonra tramvay, sonra troleybüs, yeni nesil troleybüs, sonra doğrudan elektrikli otobüs gibi araçlar ya da vapurlar. Bunlar kullanılabilir. Ama neticede herkes her aracı alan arabada bir kişi binerek trafiğe çıkarsa bunun altından bu şehir kalkamaz yani. Neden kalkamaz?
Yani 2.073.000 son rakam kentteki motorlu araç sayısı. Son bir yılda %8 civarında artmış. Her yıl böyle artarsa eğer, biz yeni yol yaparak başa çıkamayız bununla. İzmir 4.5 milyon nüfuslu bir yer. 3 milyonu sıkışmış bir vaziyette körfezin çevresinde yaşıyor. Kimseyi Körfez’in ötesine gönderemiyoruz. Tabii yani saygı da duyuyorum. Hiçbir itirazım yok ama şunu anlamasını istiyorum herkesin. Yani bu durumda trafiğin sıkışacağı çok açık. Şimdi bu kadar gökdelen yaparsanız, bu kadar yüksek binalar, yoğun yapılar, her tarafı yaparsanız bu insanlara da siz özel arabanızla gelin gidin derseniz o yolları şu andakinin beş katı da genişletseniz gene yetmez.
İzmir'in şehir olarak şehir aklıyla bunu kavramasını istiyorum yani kavraması gerektiğini düşünüyorum. Ben şehir plancı değilim, ulaşım plancısı değilim. Ben 7 yıla yakındır belediye başkanlığı yapan bu konuyu artık hakikaten çok kafa yormuş bir insan olarak bunu idrak ettim. Kesin eminim.Yani gidip Londra'ya bakın, Paris'e bakın, Amsterdam'a bakın, Berlin'e bakın, İsviçre'nin şehirlerine, Kuzey Avrupa'nın şehirlerine bakın. Dünyanın bütün gelişmiş şehirlerine bakın ve görün oralarda şehir merkezinde böylesine yoğun bir özel araç kullanımı yok. Yasak çünkü.

-Avrupa şehirlerinde olduğu gibi İzmir’de de şehir merkezine giriş yasaklanacak mı?

Mecburuz çünkü başka çıkış yok. Ama ne yapmalıyız? İşte bol bol toplu taşım yatırımı yapmalıyız. Metro gibi, raylı sistem gibi. 

ÜÇYOL’DAN BOSTANLI VE MAVİŞEHİR’E DENİZİN ALTINDAN METRO

Çok istediğim bir şey Bakanlık İnşallah izin verirse, Üçyol-Buca Metrosu’nu Konak’a indirelim.  Buca metrosunu üç yoldan Konak'a indirelim. Konak'tan, denizaltından Bostanlı'ya, Bostanlı'dan Mavişehir'e, Atakent'ten Mavişehir'e geçirelim. Dolayısıyla muhteşem bir metro hattımız daha olsun. İstanbul’da Marmaray’da bu proje yapıldı. İzmir’de niye yapılmasın? İzmir’de daha kolay yapılacaktır. Bütün bu çalışmaları İzmir Ulaşım Ana Planı için önerdim. Bu çalışmalar yapılacak.

KARŞIYAKA STADI EN GEÇ 3 YILDA BİTECEK
-Karşıyaka Belediye Başkanlığı döneminizden beri dile getirdiğiniz bir Karşıyaka Stadı projesi var. Karşıyaka Stadı’nın Büyükşehir Belediyesine devri tamamlandı. Karşıyaka yeni stadının inşaatı ne zaman başlayacak? Karşıyakalılar yeni statlarına ne zaman katılacak?

Devir protokolünün imzalanma aşamasına yakınız. Toplam 30.000.000 dolarlık bir iş bu. Her yıl 10.000.000 dolarlık bütçeyle 3 yılda bitirelim diye konuşmuştuk. Görev sürem bitmeden oranın açılışını yapmak istiyorum. O yüzden Allah izin verirse belki daha da hızlanırız. Belki de 2,5 senedir bitirebiliriz. 

BOSTANLI PAZARYERİNİN MÜLKÜ BELEDİYEYE AİT DEĞİL, DEVİR OLMAZ

Karşıyaka’da bir de Tekstil Pazarı tartışması var. Karşıyaka Belediyesinin yeni bir Pazar girişimi tepkilere neden oldu? Sizin bu konudaki görüşleriniz nedir?

Benim başkanlığım döneminde benzer bir teklif gelmişti. O zaman “Biz bunu yapamayız” dedik. Çünkü pazar yerinin mülkiyeti belediyeye ait değil. Yani orada plan sorunu da var. Henüz kıyı kenar pazarın ortasından geçiyor. Yani o da değişmiş değil. Onun dışında pazarın bir bölümü TOKİ'ye ait. Böyle hukuki sorunlar var.

Dolayısıyla belediyenin orayı bir başkasına işletme için vermesi pek olası değil. Bize o zaman öyle geldi. Ama şu anki belediye yönetiminin değerlendirmesini bilmiyorum. Diğer taraftan pazar yeri esnafı bu konuya tepki gösterir. Çünkü doğrudan onların durumunu etkileyecek bir şey çalışma. 

Ben Karşıyaka Belediye Başkanıyken şöyle bir şey yapmak istemiştim aslında. Bostanlı pazarında biliyorsunuz bir gıda bölümü var. Bir de giyimle ilgili de bir pazar var. İkisi bir arada yapılıyor. 16 dönümlük bir pazar yeri orası. 16 dönüme yani Türkiye'nin en büyük pazarı muhtemelen kuruluyor. Ve yani şehir dışından vesaire İnsanlar geliyor oraya alışverişe. Sadece İzmir'den değil, İzmir dışından da geliyorlar. Böyle bir pazar yeri. Bir gün içerisinde yani belki 100.000 150.000 insan orada gelip pazar alışverişi yapıyor.
Yani böyle olunca temizliği, düzeni vesaire her şey sorun oluyor. Dedim ki biz ikiye ayıralım. Bir gün gıda pazarıyla tekstil pazarını ayıralım dedim. Yani bir gün işte çarşamba günü gıda pazarı yapalım. Örneğin cuma ya da cumartesi günü tekstil pazarı yapalım dedim. Yani aynı pazarcılara bir ücret falan almadan ikinci bir gün verelim diye. Onu da kabul etmedi o zaman pazarcılar. Çünkü dediler ki bunlar birbirini besleyen pazarlar.
İnsanlar aynı anda hem gıda hem tekstil için geliyorlar. İkisini birden yapıyorlar. Onun bozulmasını istemiyoruz dediler. O zaman biz de hiç lafını bile etmedik. Yani dolayısıyla orada bir değişiklik yapmak düşünüldüğü kadar kolay değil.

YARIN: Belediye İzmir Otogarı’nı işleten şirkete neden “işgalci” diyor. Tugay’ın 3.5 yılda yapacağı projeler. İZBETON Kooperatifi mağdurlarının evleri ne zaman teslim edilecek?