İzmir'in Çernobili ile ilgili Çevre Mühendisleri'nden açıklama: Çok iyi noktadayız

İzmir’in Gaziemir ilçesinde yıllardır kamuoyunun gündeminde olan radyoaktif ve tehlikeli atık sorununun çözümü için yürütülen temizlik çalışmaları devam ederken, sürece dair önemli bir açıklama TMMOB Çevre Mühendisleri Odası Genel Başkanı Ahmet Kırmızı’dan geldi. “Süreç henüz sonuçlanmadı ama çok iyi bir noktadayız” diyen Kırmızı, bilimsel temelli ilerleyen sürecin devlet denetiminde yürütüldüğünü vurguladı.

“Radyoaktif madde sadece belli noktalarda”
Gaziemir’deki alanın uzun yıllar akü geri kazanım tesisi ve kurşun üretim fabrikası olarak kullanıldığını hatırlatan Kırmızı, 18 yıl önce yapılan tespitlerde belirli bölgelerde radyoaktif bulaşık bulunduğunu aktardı. “Bilimsel çalışmalar, radyoaktif maddenin yalnızca belli noktalarda olduğunu gösterdi. 70 dönümlük arazinin büyük kısmında ise tehlikeli atıklar bulunuyordu. Eurupium 152 ve 154 gibi izotopların yarılanma ömürleri ise dolmak üzere. Bu maddelerin etkisi geçen sürede büyük ölçüde azalmış durumda” dedi.

“Kamuoyunu uzman olmayanlar yanılttı”
Kırmızı, zaman içinde kamuoyunda oluşan bilgi kirliliğine dikkat çekerek, “Bu alan için Çernobil, radyasyon üretim merkezi, nükleer atık sahası gibi tanımlamalar yapıldı. Uzman olmayan, elinde cihazla sahaya girip açıklama yapanlar oldu. Bu da vatandaşların kafasını karıştırdı” ifadelerini kullandı.

“Devletin kurumlarına güvenmek zorundayız”
Temizlik sürecinin devletin yetkili kurumlarının denetiminde yürütüldüğünü belirten Kırmızı, Ticaret Bakanlığı, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile TENMAK’ın  koordinasyon içinde çalıştığını ve sahada görev yapan Ekovar Çevre Grup’un tüm faaliyetlerinin bu kurumlarca denetlendiğini söyledi.

“7/24 İzleniyor”
Türkiye genelinde 230 noktada radyasyon ölçüm istasyonu bulunduğunu, Gaziemir’in de bunlardan biri olduğunu hatırlatan Kırmızı, “Sistem eşzamanlı çalışıyor, bir anormallik olduğunda otomatik harekete geçiyor. Biz de süreci başından bu yana takip ediyoruz. Kurumlardan bilgi alamadığımız hiçbir dönem olmadı” dedi. Kırmızı şöyle devam etti:

“Asıl konu”
Asıl üzerinde durulması gereken konu, Türkiye’nin bu sorunu çözme iradesini göstermesi ve süreci akredite kuruluşlarla yürütmesidir. Bu tür çalışmalar elbette eleştirilebilir, öneri sunulabilir. Ancak kurumları siyasete alet etmek ya da uzmanları zan altında bırakmak doğru değildir” 

“Atıklar sıkı denetimle taşınıyor”
“Radyoaktif atıklar, ancak yetkili kurumların izniyle sahadan çıkarılabilir. TENMAK onayı olmadan hiçbir atığın taşınması mümkün değil. Son olarak sondaj izni verilmesi ve kazıların başlaması da sürecin şeffaf ve bilimsel temelde yürütüldüğünü ortaya koyuyor” 

“Yetkili kurumlar onay vermeden süreç tamamlanmaz”
Kırmızı, alanda temizlik çalışmalarını sürdüren Ekovar Çevre Grup’un açıklamalarına da değinerek, “Firma temizlik yaptığını beyan edebilir ancak süreci tamamlayacak olan devletin onayıdır. Hiçbir kurum, uluslararası denetim altında olan bir konuda kontrolsüz adım atmaz. Yapılan çalışmaları yok saymak da büyük bir haksızlık olur” dedi.

“Bilimsellikten uzak yaklaşımlar sürece zarar verir”
Sürecin bilim dışı yorumlarla gölgelenmemesi gerektiğini belirten Kırmızı, “Ellerine cihaz alıp sahaya gelen, bilimsel temelden uzak açıklamalar yapanlar oldu. Bilimsellikten uzak hareketlere gerek yok. Gelinen noktada Sezar’ın hakkını Sezar’a vermek zorundayız. Gaziemir’de süreç bitmeye çok yakın duruyor. Takvim henüz sonuçlanmadı ama gelinen noktada çok iyi durumdayız. Yapılan çalışmalar çok kıymetli çalışmalardır. Ortada bir devlet organizasyonu var. Bunun ciddiyetini taşıyarak yapılan çalışmaları mahalle kahvesi ortamında değerlendirmek doğru değil. Yapılan işleri yok saymak, kabul etmemek, şüpheli yaklaşmak bilimsellikten uzaktır” diye konuştu. 

“Tüm belgeleri kurumlardan izliyoruz”
Kırmızı, Çevre Mühendisleri Odası olarak süreci titizlikle takip ettiklerini belirterek, “Bölgede yerinde inceleme yapmak için talepte bulunacağız. Şirketin ‘yaptık’ dediği tüm işlemlerin belgelerini ilgili kurumlardan temin ediyor, doğrulama ve sağlamasını yapıyoruz. Şu ana kadar yanlış giden bir işlemle karşılaşmadık” dedi.