Ege Üniversitesi Madde Bağımlılığı, Toksikoloji ve İlaç Bilimleri Enstitüsü Sigara Bırakma Polikliniğinde sigarayı bırakmak isteyen hastalara tedavi desteği veriliyor. Ege Üniversitesi Sigara Bıraktırma Polikliniğinde 18 yaşından büyük ve sigarayı bırakmak isteyen her kesimden insana hizmet verildiğini söyleyen Doç. Dr. Yararbaş, sağlıklı veya çeşitli bedensel rahatsızlıkları bulunan hastaları olduğunu belirtti.
“Yeşilay Haftası” dolayısıyla sigara kullanım oranlarındaki artış ve azalmalar ile ilgili bilgiler veren Enstitü Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Görkem Yararbaş, “Sigara kullanımı konusunda dönemsel olarak sayılarda artışlar azalmalar olabiliyor. Genel olarak baktığımızda uzun yılları analiz ettiğimizde genel trendin azalma eğiliminde olduğunu söyleyebiliriz. Son dönemde sigara ile mücadelede sürdürülen politikalar bu azalma trendinde etkili. Ancak ülkemizde yaşayan tüm insanları sabit olarak düşünmememiz gerekiyor. Yani yaşam sürekli değişen bir dinamiğe sahip. Yeni insanlar doğuyorlar, yeni bağımlılar oluşuyor, bırakanlar oluyor ve tabi bu nedenle ne yazık ki hayatını kaybeden kişiler de oluyor. Burada önemli olan bu tür politikaların sürekliliği. Yani ortaya çıkan kanunun niteliği çok iyi olabilir ancak uygulamasında süreklilik olmazsa netice almak zorlaşabilir” diye konuştu.
Kişiye özel tedavi programı
Ege Üniversitesi Sigara Bırakma Polikliniğinde sigarayı bırakmak isteyen bağımlı hastalara uygulanan özel tedavi süreci ve tedavi sonucundaki geri bildirimler ile ilgili bilgiler aktaran Doç. Dr. Yararbaş, “Kliniğimize başvuran hastalarımızın ilk olarak bedensel ve ruhsal açıdan sağlıkla ilgili bir sorunlarının olup olmadığını sorguluyoruz. Onun dışında içicilik alışkanlığını, bu alışkanlığın başladığı günden bugüne yani genel işleyişin yönünü inceliyoruz. Teşvik eden bağımlılık yapıcı bir sürecin olup olmadığını sorguluyoruz. Bu süreçte hastanın geçmiş bırakma girişimlerini bilmemiz önemli. Başarı girişimi olan kişilerde bu girişimin ardından sigaraya tekrar neden başlanıldığını değerlendiriyoruz. Bunun dışında bir takım ölçeklerle de bağımlılık skorlamasını yapıyoruz. Geçmişte başarısız olan tedavi uygulamaları ile hepsini bir araya getirip hastaya yönelik bir tedavi programı oluşturuyoruz. Burada önemli olan kişiye özel bir tedavi programının olması” dedi.
“Gelişigüzel ilaç kullanımları sağlığı tehdit ediyor”
Sigarayı bırakmak isteyen kişilerin eczanelerde satılan ve herkesin kolaylıkla ulaşabileceği, sigarayı bırakma ilaçları ve nikotin bantlarının kullanımı ile ilgili bilgiler veren Doç. Dr. Yararbaş, “Sigarayı bırakmak isteyen kişilerin hekim kontrolü olmaksızın eczanelerden ilaç satın alıp kendi başına kullanmasını önermiyorum. Gelişigüzel ilaç kullanımları kişiye faydalı olmadığı gibi sağlık riskleri de yaratabilir. Açıkçası bizim her zaman hedefimiz, ilacın iyi tasarlanmış bir tedavi programının içerisinde doğru yeri bulmasıdır. Aksi takdirde bu tür ilaçların etkisi sadece bir dönem için yoksunluğu ortadan kaldırmakla kısıtlı kalabiliyor. Yani kişilerin bireysel olarak yaptığı sonu gelmeyen bırakma denemelerine dönüşebiliyor. Bu da kişilerde özgüven kaybına neden oluyor ve maalesef sigarayı bırakamayacağına dair yanlış inancı pekiştiriyor” diye konuştu.
Uygulanan bu kişiye özel tedavi programında ilaçların etkisi hakkında da bilgi veren Doç. Dr. Yararbaş, “Ülkemizde uygulanan tedavi programları konusundaki genel bir yanılgı, ilaçla tedavinin sigara bırakmanın ya da bağımlılığın temel tedavisi olarak yani işin lokomotifi olarak kabul edilmesi. İlaç tedavilerinin özellikle yoksunluk sürecini yönetme konusunda bağımlı kişilere büyük avantajlar sağladığını söyleyebiliriz. Yani diyelim ki hasta kararlı, denemeler yapıyor ama sigaranın yarattığı yoksunluk ve rahatsızlık verici bulgular kararını uygulamasının önüne geçiyor. Böyle bir durumda ilaç desteği almak hastanın kararının sürdürülebilirliğini, özgüvenini belirli düzeyde arttırıyor” dedi.
Psikolojik destek bu işte çok önemli
Ege Üniversitesi Sigara Bırakma Polikliniğinde kliniğe başvurarak sigarayı bırakan kişilerin yaşam kalitelerinin arttığını ifaden eden Doç. Dr. Yararbaş, “Sigarayı bırakanlardan aldığımız geri bildirimlerde yaşam kalitelerinin arttığını görüyoruz. Bizim zaten hedefimiz o. Yani insanları sadece sigara içmesi, içmemesi yönünden değerlendirmek çok indirgeyici bir yaklaşım. Esas hedefimiz insanın yaşam kalitesini arttırmak. Açıkçası yaşam zorlu bir süreç. Bağımlılara yaşamla başa çıkma becerileri kazandırmak daha önemli. Mesela öfke kontrolü ile ilgili sorunu olan bir kişiye bu beceriyi kazandırmak. Hayır deme becerisi olmayan bir kişiye bu beceriyi kazandırmak. Yani ilaç tedavilerinin yanına konacak süreçler bizim daha çok öncelikli araştırma alanlarımızı oluşturuyor. Psikolojik destek bu işte çok önemli ama psikolojik desteğin tanımını yapmak ve içeriğini doldurmak çok daha önemli” dedi.
Sigarayı bırakmak isteyenlere tavsiyeler veren Doç. Dr. Yararbaş, “ Bu işte hazırlık dönemi en önemli aşamalardan bir tanesi yani kişinin içmeme kararlılığını belli bir noktaya getirmesini kastediyorum. Bununla ilgili denemeler yapması ama bu denemeler sonucunda bireysel olarak sonuç alamaması durumunda da bize başvurmasını hedefliyoruz. Bu noktada da uzman desteği ile kişinin bireysel olarak yaşadığı zorluğa yönelik bir yardım yapıldığında daha fazla başarı elde ediliyor” diye konuştu.
