14 Mayıs’ta yapılacak olan Cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimlerine 58 gün kaldı. 200 bin civarı sandığın kurulacağı yaklaşık 60 milyon seçmenin katılacağı seçimin takvimi ve ayrıntıları belli oldu.
Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) seçim kararları ile Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi’nde uygulanacak seçim takvimi yürürlüğe girdi.
İşte seçim takvimi
Resmi Gazete’de yayımlanan seçim takvimine göre; cumhurbaşkanı adaylığı için siyasi partilerce YSK’ya yapılacak adaylık başvuruları 19 Mart Pazar günü başlayacak, 23 Mart Perşembe günü saat 17.00’de sona erecek. 31 Mart Cuma günü, Cumhurbaşkanı kesin aday listesi Resmi Gazete’de yayımlanacak. Aynı gün Cumhurbaşkanı seçimi için propaganda dönemi de başlayacak.
Propaganda 13 Mayıs’ta bitecek
13 Mayıs Cuma günü seçim propagandası sona erecek. Milletvekili aday listeleri ise 19 Nisan Çarşamba günü Resmi Gazete’de yayımlanarak kesinleşecek.
24 Mart Cuma günü, ittifak yaparak seçime katılma kararı alan siyasi partilerin genel başkanlarının imzalarını ihtiva eden ittifak protokolünü YSK’ya teslim etmelerinin son günü.
20 Mart Pazartesi günü, seçmen listeleri askıya çıkarılacak. Bu listeler, 2 Nisan Pazar günü askıdan indirilecek. Askıdaki listelere yapılacak itirazlar 3 Nisan günü karara bağlanacak.
İkinci tura kalırsa 28 Mayıs günü tekrar sandığa gidilecek
14 Mayıs Pazar günü Cumhurbaşkanı Seçimi ile 28’inci Dönem Milletvekili Genel Seçimi için oy kullanılacak. Cumhurbaşkanı seçimi için adaylar ilk turda yeterli oy alamazlar ise ikinci tur 28 Mayıs Pazar günü yapılacak.
Yurt dışında yaşayanlar 27 Nisan-9 Mayıs arası oy kullanabilecek
Yurt dışında ve gümrük kapılarında oy verme işlemi 27 Nisan’da başlayacak. Yurt dışında oy verme işlemi 9 Mayıs Salı günü sona erecek. Cumhurbaşkanı seçiminin ikinci tura kalması halinde yurt dışında ve gümrük kapılarında oy verme işlemi 20 Mayıs Cumartesi günü başlayacak, 24 Mayıs Çarşamba günü sona erecek.
Seçime girecek kamu görevlilerinin istifa tarihi
Milletvekilliği seçiminde aday adayı olmak isteyen kamu görevlileri 16 Mart Perşembe saat 17.00’ye kadar istifa etmesi gerekiyor.
Baraj yüzde 7’ye düşmüştü
31 Mart 2022’de Türkiye Büyük Millet Meclisi’nden oy çokluğuyla geçen yasa neticesinde bir partinin meclise girebilmesi için gereken seçim barajı yüzde 10’dan yüzde 7’ye düşürüldü. Bağımsız adaylar için baraj uygulaması bulunmuyor. Siyasi partiler, meclise girmek için tek başlarına veya diğer siyasi partilerle ittifak içine girerek toplam yüzde 7 oy almak zorunda.
Tahmini sandık sayısı
Bir sandıkta oy kullanacak seçmen sayısı il ve ilçelerde 360 ila 380 kişi olacak. Köylerde seçmen sayısının 400’ü aşmaması halinde bir sandıkta oy kullanılabilecek. Tüm ülkede kurulacak sandık sayısının 200 bini aşacağı tahmin ediliyor. 2018 seçimlerinde sandık sayısı 194 bin idi.
Tahmini seçmen sayısı
Henüz 2023 Türkiye seçimleri için kesinleşmiş bir seçmen sayısı açıklanmadı fakat seçmen sayısının 60 milyonu bulacağı tahmin ediliyor. 2018 seçimlerinde seçmen sayısı 56,3 milyondu. 31 Aralık’ta 2022 tarihi itibarıyla Türkiye’de nüfusa kayıtlı toplam 85.279.553 kişi var. 2022 TÜİK Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları’na göre; Türkiye’de 18 milyon 735 bin 111 kişi 0-14 yaş aralığında; 58 milyon 092 bin 773 kişi 15-64 yaş aralığında ve 8 milyon 451 bin 669 kişi ise 65 yaş ve üstü.
Seçime katılacak partiler
Yüksek Seçim Kurulu (YSK) kararlarına göre 14 Mayıs’taki seçimlere 36 siyasi parti katılacak. Adalet Birlik Partisi. Seçime girecek partiler şunlar olacak: Adalet Birlik Partisi, Adalet Partisi, AK Parti, Anavatan Partisi, Bağımsız Türkiye Partisi, Büyük Birlik Partisi, Büyük Türkiye Partisi, Cumhuriyet Halk Partisi, Demokrasi ve Atılım Partisi, Demokratik Sol Parti, Demokrat Parti, Emek Partisi, Gelecek Partisi, Genç Parti, Güç Birliği Partisi, Hak ve Özgürlükler Partisi, Halkın Kurtuluş Partisi, Halkların Demokratik Partisi, Hür Dava Partisi, İYİ Parti, Memleket Partisi, Millet Partisi, Milliyetçi Hareket Partisi, Milli Yol Partisi, Saadet Partisi, Sol Parti, Türkiye Değişim Partisi, Türkiye İşçi Partisi, Türkiye Komünist Hareketi, Türkiye Komünist Partisi, Vatan Partisi, Yeniden Refah Partisi, Yenilik Partisi, Yeni Türkiye Partisi, Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi ve Zafer Partisi.
İttifaklar ve Başkan adayları
14 Mayıs seçimleri, Cumhuriyet tarihinde en çok ittifakın katıldığı seçim olma özelliğini taşıyacak. Şu ana kadar da dört cumhurbaşkanı adayı çıktı. Seçimlere Cumhur İttifakı, Millet İttifakı, Emek ve Özgürlük İttifakı ve Ata İttifakı adı altında dört ayrı ittifak katılacak. Cumhur İttifakı Recep Tayyip Erdoğan’ı, Millet İttifakı Kemal Kılıçdaroğlu’nu, Ata İttifakı Sinan Oğan’ı cumhurbaşkanı adayı olarak açıkladı. Emek ve Özgürlük İttifakı henüz resmen bir aday göstermedi.
Milletvekili sayısı artan ve düşen iller
Yüksek Seçim Kurulunun (YSK), nüfus verileri kapsamında illerin milletvekili sayıları dağılım tablosuna göre, Kocaeli ve Sakarya’nın milletvekili sayısı birer arttı, Tunceli ve Bayburt’un milletvekili sayısı birer azaldı. Kocaeli’nin vekil sayısı 13’ten 14’e, Sakarya’nın 7’den 8’e çıktı. Tunceli ve Bayburt’un çıkaracağı milletvekili sayısı 2’den 1’e düştü.
En çok milletvekili çıkaracak olan iller
Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı’nın ilan ettiği 31 Aralık 2022 yılı nüfus bilgilerine göre, 18’den fazla milletvekili çıkaracak iller İstanbul, Ankara, İzmir ve Bursa olacak. İstanbul’un 98 milletvekili ile 3, Ankara’nın 36 milletvekili ile 3, İzmir’in 28 milletvekili ile 2 ve Bursa’nın da 20 milletvekili ile 2 seçim çevresine bölündüğü kaydedildi.
İllere göre milletvekili sayıları
İllere göre milletvekili sayıları şöyle olacak: “Adana 15, Adıyaman 5, Afyonkarahisar 6, Ağrı 4, Amasya 3, Antalya 17, Artvin 2, Aydın 8, Balıkesir 9, Bilecik 2, Bingöl 3, Bitlis 3, Bolu 3, Burdur 3, Bursa 20, Çanakkale 4, Çankırı 2, Çorum 4, Denizli 7, Diyarbakır 12, Edirne 4, Elazığ 5, Erzincan 2, Erzurum 6, Eskişehir 6, Gaziantep 14, Giresun 4, Gümüşhane 2, Hakkari 3, Hatay 11, Isparta 4, Mersin 13, Kars 3, Kastamonu 3, Kayseri 10, Kırklareli 3, Kırşehir 2, Konya 15, Kütahya 5, Malatya 6, Manisa 10, Kahramanmaraş 8, Mardin 6, Muğla 7, Muş 3, Nevşehir 3, Niğde 3, Ordu 6, Rize 3, Samsun 9, Siirt 3, Sinop 2, Sivas 5, Tekirdağ 8, Tokat 5, Trabzon 6, Şanlıurfa 14, Uşak 3, Van 8, Yozgat 4, Zonguldak 5, Aksaray 4, Karaman 3, Kırıkkale 3, Batman 5, Şırnak 4, Bartın 2, Ardahan 2, Iğdır 2, Yalova 3, Karabük 3, Kilis 2, Osmaniye 4 ve Düzce 3.” Ayrıca Ankara 3, Bursa 2, İstanbul 3, İzmir ise 2 seçim bölgesine ayrılacak.
Deprem yüzünden göç edenler nasıl oy kullanacak?
Binlerce vatandaşın yaşamını kaybettiği deprem felaketi sonrasında 3 milyon civarında vatandaş bölge dışındaki illere gitti. Göç edenlerin yaklaşık 1,5 milyonunun seçmen olduğu tahmin ediliyor. Bu tahminler vatandaşların cep telefon sinyalleri, e-devlet, banka hesapları gibi dijital ortamdaki işlemlerine dayanarak yapılıyor. Depremzede vatandaşların oylarını kullanmalarını sağlamak için de tam bir seferberlik başlatıldı. 20 Mart tarihine kadar devam edecek adres güncellemeleri için İçişleri Bakanlığı tarafından vatandaşın cep telefonuna sık sık mesajlar gönderilerek gerekli işlemleri yapmaları isteniyor.
Deprem bölgesinde 9 milyon seçmen var
Depremlerden etkilenen bölgede 11 il seçim, 140’ın üzerinde ilçe seçim kurulu bulunuyor. Yaklaşık 9 milyon seçmenin bulunduğu bölgenin 96 milletvekilini kapsadığı belirtiliyor.
Üniversiteler açılırsa öğrenciler ne yapacak?
Nisan ayında üniversitelerin yüzü yüze eğiteme geçmesi halinde seçmen listeleri 2 Nisan’a kadar askıda kalacağı için itiraz edip okullarının olduğu yerde oy kullanabilecekler.
